Heupdysplasie (HD)

Heupdysplasie (HD) is een door erfelijke factoren en uitwendige invloeden bepaalde ontwikkelingsstoornis van de heupgewrichten. Sommige honden hebben hier erg veel pijn van. Er zijn ook honden, met meer of minder ernstige misvormingen van de heupgewrichten, die daarvan geen last lijken te hebben. Hoe weet je of een hond HD heeft? Alleen het bekijken van het gangwerk van honden geeft onvoldoende informatie over de toestand van de heupgewrichten. Daarvoor moeten röntgenfoto’s van de heupgewrichten gemaakt worden.

Het onderzoek

HD-onderzoek wordt gedaan door officiële HD-röntgenfoto’s te laten maken. In Nederland heeft de Raad van Beheer een aantal dierenartsen aangewezen. De hond moet zijn ingeschreven in het Nederlands Honden Stamboek (NHSB) en op het moment van onderzoek minimaal 1 jaar oud zijn. Voor een goede beoordeling van de heupgewrichten is een röntgenfoto van de hond in rugligging nodig. De hond moet exact recht liggen. Om de betrouwbaarheid van de beoordeling te waarborgen, worden er hoge eisen gesteld aan de kwaliteit en de documentatie (identificatie) van deze röntgenfoto. Een wisselend panel van drie deskundigen(HD-panel) beoordeelt de gemaakte röntgenfoto’s. Fokkers en rasverenigingen krijgen zo informatie over heupdysplasie die zij in hun selectieprogramma kunnen gebruiken.

HD-beoordeling

Bij de beoordeling van HD-röntgenfoto’s wordt gelet op de vorm van de heupkommen en de heupkoppen, de diepte van de heupkommen, de aansluiting van de heupkoppen in de heupkommen en de aanwezigheid van botwoekeringen langs de randen van de heupgewrichten. Alle gegevens samen bepalen de definitieve beoordeling, waarbij het ongunstigste onderdeel uiteindelijk de doorslag geeft. Norbergwaarde Informatie over de diepte van de heupkommen en de aansluiting van de heupkoppen in de heupkommen wordt onder andere verkregen uit de zogenaamde Norbergwaarde. Van beide heupkoppen (1) wordt het middelpunt bepaald en deze middelpunten worden verbonden door een lijn. In beide heupgewrichten wordt vanuit dit middelpunt een lijn langs de voorste rand van de heupkom (2) getrokken. De hoek (3) die beide lijnen in het middelpunt van de heupkop met elkaar maken, minus 90, geeft de Norbergwaarde van het betreffende heupgewricht. De Norbergwaarde van het linker en rechter gewricht bij elkaar opgeteld geeft de ‘som Norbergwaarde’, die op het rapport vermeld is. Na de beoordeling door het HD-panel wordt een Rapport-Heupdysplasie-Onderzoek opgemaakt. Op het rapport tref je de definitieve beoordeling aan op basis van de FCI (Fédération Cynologique Internationale) normering en een aantal gegevens die een verklaring geven voor de definitieve beoordeling.

FCI beoordeling

Het HD-panel beschrijft het eindoordeel over de kwaliteit van de heupen van de hond met één van de volgende classificaties:

• HD-A (negatief): de hond is röntgenologisch vrij van heupdysplasie, wat echter niet betekent dat de hond geen drager van de afwijking kan zijn. De heupen op de foto hiernaast zijn beoordeeld met HD-A (negatief).
• HD-B (transitional case): dit is een overgangsvorm. Dit betekent dat op de röntgenfoto’s geringe veranderingen zijn gevonden, die weliswaar toegeschreven moeten worden aan heupdysplasie, maar waaraan in het kader van de fokkerij geen directe betekenis kan worden toegekend.
• HD-C (licht positief): er zijn bij de hond duidelijke veranderingen, passend in het ziektebeeld van HD gevonden.
• HD-D (positief): er zijn bij de hond duidelijke veranderingen, passend in het ziektebeeld van HD gevonden. HD-E (optima forma): de heupgewrichten zijn ernstig misvormd.

HD en fokkerij

We willen graag dat er uitsluitend met HD-vrije honden gefokt wordt, omdat dan de kans op HD bij de nakomelingen het kleinste
is. Binnen de NCDH hebben we voorwaarden opgesteld waaraan ouderdieren moeten te voldoen. Deze voorwaarden kun je nalezen in het Verenigingsfokreglement (VFR).